Tinh giản biên chế là việc đánh giá và đưa ra khỏi biên chế những công chức, viên chức, người lao động dôi dư không đáp ứng yêu cầu công việc, cũng không thể bố trí công tác khác. Chính sách tinh giản biên chế làm nhiều người phải nghỉ hưu sớm vì đã không đáp ứng được yêu cầu công việc tại cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp lại đã sắp đến tuổi về hưu theo quy định hiện hành. Nhưng không phải trường hợp nào được cho nghỉ vì tinh giản biên chế cũng có thể về hưu trước tuổi. Để làm rõ vấn đề này Bộ Nội vụ đã ban hành văn bản hướng dẫn để xác định tuổi của người được hưởng chính sách về hưu trước tuổi theo quy định tại Nghị định số 143/2020/NĐ-CP.
Chính sách về hưu trước tuổi trong điều kiện lao động bình thường
Quy định theo Nghị định của Chính phủ
Cụ thể, về đối tượng tinh giản biên chế có tuổi nghỉ hưu trong điều kiện lao động bình thường; các trường hợp tinh giản biên chế có tuổi thấp hơn tối đa đủ 5 tuổi so với tuổi nghỉ hưu của năm thực hiện tinh giản biên chế; theo quy định tại Nghị định số 135/2020/NĐ-CP quy định về tuổi nghỉ hưu; và có đủ 20 năm đóng bảo hiểm xã hội trở lên; thì tùy từng trường hợp cụ thể được hưởng chính sách về hưu trước tuổi theo quy định.
Ví dụ cụ thể từ công văn của Bộ nội vụ
Ví dụ 1
Nam, sinh tháng 10/1964; có 21 năm đóng bảo hiểm xã hội. Nếu tinh giản biên chế tại thời điểm tháng 8/2021 (tuổi đời là 56 tuổi 10 tháng); thấp hơn 3 năm 5 tháng so với tuổi nghỉ hưu của năm 2021 (60 tuổi 3 tháng quy định tại Khoản 2 Điều 4 Nghị định số 135); thì được hưởng chính sách về hưu trước tuổi; quy định tại Khoản 2 Điều 8 Nghị định số 108/2014/NĐ-CP (đã được sửa đổi, bổ sung tại Khoản 2 Điều 1 Nghị định số 143/2020/NĐ-CP).
Ví dụ 2
Nữ, sinh tháng 5/1967; có 20 năm đóng bảo hiểm xã hội. Nếu tinh giản biên chế tại thời điểm tháng 1/2022 (tuổi đời là 54 tuổi 8 tháng); thấp hơn 1 năm so với tuổi nghỉ hưu của năm 2022 (55 tuổi 8 tháng quy định tại Khoản 2 Điều 4 Nghị định số 135); thì được hưởng chính sách về hưu trước tuổi; quy định tại Khoản 4 Điều 8 Nghị định số 108/2014/NĐ-CP (đã được sửa đổi; bổ sung tại khoản 2 Điều 1 Nghị định số 143/2020/NĐ-CP).
Về hưu trước tuổi đối với nghề nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm
Chính sách về hưu trước tuổi theo Nghị định của Chính phủ
Các trường hợp tinh giản biên chế có tuổi thấp hơn tối đa đủ 5 tuổi so với tuổi nghỉ hưu của năm thực hiện tinh giản biên chế quy định; và có đủ 20 năm đóng bảo hiểm xã hội trở lên; trong đó có đủ 15 năm làm nghề, công việc nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm; hoặc đặc biệt nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm; thuộc danh mục do Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội ban hành; hoặc có đủ 15 năm làm việc ở vùng có điều kiện kinh tế – xã hội đặc biệt khó khăn; bao gồm cả thời gian làm việc ở nơi có phụ cấp khu vực hệ số 0,7 trở lên trước ngày 1-1-2021; tùy từng trường hợp cụ thể được hưởng chính sách về hưu trước tuổi theo quy định.
Ví dụ cụ thể từ công văn của Bộ nội vụ
Ví dụ 1
Nữ, sinh tháng 11/1973, có 20 năm đóng bảo hiểm xã hội; trong đó có 15 năm làm việc ở vùng có điều kiện kinh tế – xã hội đặc biệt khó khăn theo quy định của pháp luật. Nếu tinh giản biên chế tại thời điểm tháng 11/2021 (có tuổi đời là 48 tuổi); thấp hơn 2 năm 04 tháng so với tuổi nghỉ hưu của năm 2021 (50 tuổi 4 tháng quy định tại Khoản 2 Điều 5 Nghị định số 135); thì được hưởng chính sách về hưu trước tuổi; quy định tại Khoản 1 Điều 8 Nghị định số 108/2014/NĐ-CP (đã được sửa đổi; bổ sung tại Khoản 2 Điều 1 Nghị định số 143/2020/NĐ-CP).
Ví dụ 2
Nam, sinh tháng 12/1967, có 25 năm đóng bảo hiểm xã hội; trong đó có 16 năm làm công việc nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm theo quy định của pháp luật. Nếu tinh giản biên chế tại thời điểm tháng 2/2022 (tuổi đời là 54 tuổi 2 tháng); thấp hơn 1 năm 4 tháng so với tuổi nghỉ hưu của năm 2022 (55 tuổi 6 tháng quy định tại khoản 2 Điều 5 Nghị định số 135); thì được hưởng chính sách về hưu trước tuổi; quy định tại Khoản 3 Điều 8 Nghị định số 108/2014/NĐ-CP (đã được sửa đổi; bổ sung tại Khoản 2 Điều 1 Nghị định số 143/2020/NĐ-CP).
Một số quyền lợi của chính sách về hưu trước tuổi
- Không trừ tỷ lệ lương hưu do việc nghỉ hưu trước tuổi.
- Được trợ cấp 3 tháng tiền lương cho mỗi năm nghỉ hưu trước tuổi; so với quy định về tuổi tối thiểu tại khoản 3 Điều 169 Bộ luật Lao động.
- Được trợ cấp 5 tháng tiền lương cho hai mươi năm đầu công tác; có đóng đủ bảo hiểm xã hội. Từ năm thứ 21 trở đi; cứ mỗi năm công tác có đóng bảo hiểm xã hội được trợ cấp 1/2 tháng tiền lương.